GR 11 Transpirenaika ibilbidearen 11. etapa: Lizara-Candanchú
Lizara-Candanchú ibilbideak, Llena del Bozo mendiaren ipar hormaren azpitik doan esekitako bailara txiki ezezagun bat gordetzen du, bertatik Circo de Aspe zirkura amiltzen den jaitsiera zirraragarria burutuko dugu, hormatzarrez inguratutako goi-mendi giroan. Tuca Blanca mendira diagonalki gerturatzen den bideak duen ikuspegia, etaparen bukaerak eskaintzen duenaren aurrekari bat besterik ez da.
INFORMAZIO BALIOGARRIA
ZAILTASUNA ETA ARRISKU MAILA
Método de Información de Excursiones (MIDE)
MIDE metodoa, mendiko ibilbideen zailtasun- eta arrisku-maila baloratzeko metodo bat da, eta Federación de Deportes de Montaña y Escalada-k (FEDME) gomendatutakoa dugu honakoa, beste federazio batzuen artean. Istripuen prebentzioa du helburu, ibilbideen eskakizun tekniko eta fisikoaren irizpideak bateratuz. Horrela, horien sailkapen objektiboagoa lortzen da.
Informazio-koadro bakoitzak bi zutabe ditu: ezkerrekoak ibilbidearen erreferentziazko informazioa du, hala nola ordutegia, desnibelak, distantzia, etab. Bestalde, eskuineko zutabean ibilbidearen zailtasunaren hainbat alderdiri buruzko informazioa agertzen da. Balioespen-eskala 1etik 5era neurtzen da (txikienetik handienera).
Metodo horrek oinarrizko informazioa ematen du ingurune aldakor batean; beraz, kontuan izan behar dugu lurraren baldintzak nabarmen alda daitezkeela. Horregatik, abiatu aurretik ibilbidearen egoera kontsultatzea gomendatzen da beti.
IBILBIDEAREN DIAGRAMA
IBILBIDEAREN TRACK-A AZTERTU EZAZU
- Diagrama track-arekin sinkronizatzen da, desnibelek ibilbidean zehar izan duten bilakaera aztertzeko.
- Aukeratu track-eko edozein puntu mapan, eta diagraman proiektatuta ikusi ahal izango duzu.
- Egin klik erreferentzia-puntuen gainean, horiek ezagutzeko eta kanpoko mapa batean kokatzeko.
IBILBIDEAREN DESKRIBAPENA
BERNERA INGURATZEN
Refugio de Lizara aterpetik abiatzen gara, aparkalekutik datorren pistaren loturatik. Bernera aldera doan errei-bidea hartzen dugu IE aldera, Llano de Lizara laua ekialderantz zeharkatzen duen mendi-bide xumetik.
Ekialdera jo orduko, bidea zabalduz doa, pista baten tankera hartuz. Bernera mendiaren oinera iristerako, pista agerikoa da jadanik.
Bidea hegoalderantz egiten du, goranzko diagonal bat marraztuz magalaren malda handiena saihesteko. Refugio de la Cueva aterpearen inguruan, ekialderantz jotzen dugu ubideari jarraituz, sakanaren goialdetik.
Irtengunea gainditu eta maldak lasaitu bat eskaintzen digu Barranco de Artiuso sakanetik aldendu aurretik. Ubidetik urruntzen gara, Bernerako hegoaldea ixten duen hormetara gerturatzen garen heinean. Aldapak berriro gora egiten du etenik gabe.
Zenbat eta gorago egin, orduan eta aldapa areagotu egiten da, hala ere, bidea ibiltzeko oso erosoa da eta lehor dagoela, trakzioa erraz mantendu dezakegu.
Maldarik gogorrena lepora iritsi aurretik topatzen dugu, baino sigi-saga eginez, Collado del Bozo lepora iristeko eragozpenik ez da.
LLENA DEL BOZO MENDIAREN HORMEN ITZALPEAN
Ekialderantz begira gaudela, Llena del Bozo eta Llena de la Garganta mendiak hartzen ditugu erreferentzia gisa, orain bisitatu beharreko bailara hauen atzetik doa eta. Sarbidea, gure ezkerretara kokatzen den Punta Alta de Napazal eta Llena del Bozo mendien artetik egiten da.
Horretarako, lepotik abiatuta, ezker aldetik gorantz dian mendi-bidea hartzen dugu, Punta Alta de Napazal mendia inguratzeko. IE norabidean bira egin ondoren, agerikoa ez den bideari jarraituz, aurrean dagoen bloke handi baterantz jotzen dugu, Barranco de Igüer sakanaren ataria bailitzan.
Blokearen ezker aldetik igaro eta estrategikoki kokaturiko GR marka eta zedarriak jarraitzen ditugu harkaitzen artetik bihurka.
Bailara estutzen den eremuan, irtengune batera iristen gara. Mailatatik gora egiten dugu arazorik gabe, bertan ezarritako kable bidezko eskubandak lagunduta. Gertu, bigarren irtengune bat dugu, baina honakoa ubidearen ondotik doan mendi-bidetik gainditu daiteke bestelako arazorik gabe.
Lau txiki batera iritsi eta azkeneko estugunea ezker aldetik gainditzen dugu. Markak jarraitzen ditugu Punta del Bozo mendia aurrean dugula, ekialdetik datorren eskegitako bailarara iritsi arte. Bailara hau, Llena del Bozo eta Ruabe del Bozo mendien artean hasi eta gure atzean geratzen diren Pico L’ibón eta Punta del Bozo tontorren hegaletan bukatzen du. Hauen atzetik, Valle de los Sarrios bailara dugu.
Orain arte bezala, ubideari jarraitzen diogu, ekialderantz, bailararen muga ezartzen duen mazelara iritsi arte. Eskuin aldetik, Puerto de Aisa pasarterantz orientatuta eta paraleloki kokatuta dauden harkaitz-azaleratze batzuk atentzioa ematen digute. Bidea, urrutien daudenen artean sortzen den korridoretik doa, Llena del Bozo mendiaren ipar mazelaren azpitik, ageriko biderik gabe. Goialdera iritsi aurretik, aztarnek eskuin aldetik zuzen igotzen den kanal batetara bideratzen gaituzte. Honen bukaeran, Paso de Aisa edo Paso de Aspe pasabidea dago.
CIRCO DE ASPE, HARRIGARRI BEZAIN EDERRA
Pasabidea atzean uzten dugu, hegoalderantz bortizki jaisten den bidetik. Jarraian iparrera bira egin eta terraza batera iritsi arte jarraitzen dugu. Bertan, ekialderantz jarraitzen dugu kanal bat hartu eta hurrengo terrazara belarretatik jaisteko.
Bigarren terraza hau HE norabidean zeharkatzen dugu eta mugara iristean, hegoalderantz jotzen dugu Llena del Bozo mendiaren kontrahorma bilatu nahian, maldan behera HHE joerari eusten diogun heinean.
Kontrahormara iritsi aurretik, bidea Circo de Aspe zirkurantz amiltzen da, eremua estutu eta malkarrera gerturatuz. Pasarte hau, belarri baten itsura hartzen duen geruza ganbilez osaturiko esekitako terraza batetik doa, hau dela eta, Paso de la Oreja moduan ezagutzen dugu.
Pasabideak berezko zailtasunik ez dauka, hala ere, bustita badago bertan instalatuta dauden eskubandak hartzea komeni. Elurra eta izotzik bada, zeresanik ez.
Bailarara iritsi eta zirkuaren beste alderantz jotzen dugu hartxingadia beheranzko joeran zeharkatuz. Gutxira, Collado de Aspe lepoaren bertikalean kokatzen den belardi lau txiki batera iristen gara. Bertatik, La Tabla aldera jotzen dugu, goranzko diagonal bat eginez eremu harritsuan.
Goialdean, EHE aldera bira egin eta Tuca Blanca mendira gerturatzen gara. Gailurraren azpian gaudela, EIE aldera egiten dugu Paso de la Tuca Blanca pasartera iritsiz. Bertan, eski estazioko azpiegiturak nonahi izango ditugu etapa bukatu arte.
IKUSPEGI EDERREKO JAITSIERA
Teleaulkia ezker aldean utzi eta jaitsierari hasiera ematen diogu eski-pistatik behera. Ageriko bidea den arren, ez da batere erosoa, aske dauden harriek eragindako hamaika labainkadak direla eta.
Hori bai, bideak badu oreka punturik… ikuspegia ederra da benetan Aspe, Garganta de Aisa, El Sombrero eta Garganta de Borau mendietara. Collarada eta Aspe inguruak ere ongi ikusten dira, eta nola ez, txundituta uzten gaituen Midi d’Ossau.
Bi sigi-saga labur eta luze baten ondoren, Puerto de Totiellas lepora iristen gara, Zapatilla eta Tobazo mendien artean. Ekialderantz doan pistatik aurrera jarraitzen dugu, eta aterik gabeko etxola baten ondotik igaro ere.
Tobazo mendiaren gailurra hegoaldetik inguratu eta hurrengo lepora arte pistatik jarraitzen dugu. Bidegurutzean, eskuin aldera egin eta teleaulkiaren azpitik igarotzen gara. Pistari eusten diogu Monte Tobazo gailurraren ondora iritsi arte.
Jaitsiera beste isurialdetik egiten dugu, gailurretik ekialderantz eginez. Oraingoan, A Raca, Canal Roya eta Anayet inguruaren ikuspegia lagun.
Bihurgune batzuren ondoren, ezker aldera jaisten diren bi lasterbide hartzen ditugu, pistatik at, erosoago jaisteko asmoarekin. Oraingoan, gure begien aurrean, aurreko egunean inguratu genituen Acué eta Cúpula de Secús mendiak dauzkagu.
Minutu gutxitan, aparkalekuaren gainean kokatzen gara. Pista uzten dugu eraikin nagusira zuzenean jaisten den mendi-bidetik. Aparkalekuan gaudela, ekialderantz jotzen dugu Candanchú herrira iristeko.
LIZARA-CANDANCHÚ 360º ETA EB-N
Pantaila osoa aktibatu ezazu kontrol-panela erabiliz
- Norabide-geziak pantailan
- Mapa interaktiboa albo batean
- Ibilbidea ataletan zatikatua, goiko menua erabiliz
Ikuspuntua aldatzeko, saguaren ezkerreko botoia sakatuta aldeetara edo gora zein behera mugitu ezazu
Hurrengo edo aurreko argazkira joateko nabigazio duala: norabide-gezien edo aurreko eta hurrengo irudi-markatzaile mugikorren bidez
BIBAKA
Gaua emateko babestutako guneakEz dago
ATERPEAK
Jateko eta lo egiteko gaitutako eraikinakEtaparen bukaeran: Refugio Pepe Garcés aterpea
URA
Edateko urez hornitzeko lekuakBidean zehar errekak daude, baina ez dago uraren bermerik
ARRETA
Arrisku objektiboengatiko arreta bereziko eremuakCirco de Aspe zirkura doan jaitsiera labainkorra bustita badago. Elur edo izotzarekin, adi
SEGURTASUNA
Errailak, ainguraketak eta gainerako segurtasun-elementuakEskubandak Barranco de Igüer sakanan eta Paso de la Oreja pasabidean